والیبال در ایران دیگر ورزش سالنهای خلوت و متروک نیست. والیبال از نظر نتیجه تنه به کشتی، با تمام افتخارات و قدمت تاریخیاش، زده و از نظر جذابیت عمومی تنه به فوتبال، با تمام جلوههای معجزهگونهاش. والیبال در ایران انگار در رقابت با کشتی و فوتبال خرق اجماع کرده باشد. بله، چنین حکایتی دارد. از این منظر شکست مقابل روسیه در راه المپیک ۲۰۲۰ توکیو برای ایرانیها تلخ است، حتی اگر ایران در تمام تاریخ والیبالش ۴ بار روسیه را شکست داده باشد.
دیشب در سیبور آرهنا سنپترزبورگ، تیم ملی والیبال ایران مقابل روسیه ۳ بر صفر شکست خورد. (ستها: ۲۵ بر ۱۹، ۲۵ بر ۲۳ و ۲۵ بر ۲۳) معنای این شکست این بود که والیبال ایران باید مسیر دیگری را برای رسیدن به المپیک طی کند. والیبال ایران فقط یک بار در سال ۲۰۱۶ در المپیک حاضر بوده اما با رشد یک دهه این توقع را ایجاد کرده که صعود به المپیک مثل صعود فوتبال به المپیکها به رویا تبدیل نشود. رویای رسیدن فوتبال ایران به المپیک البته ۴ دهه را پشت سر گذاشته و در خود پیامهایی واضح درباره توسعه نیافتن فوتبال برای رشد در ردههای سنی پایه را دارد.
تیم ملی والیبال ایران حالا باید با قهرمانی در انتخابی المپیک قاره آسیا که ژاپن هم به دلیل میزبانی المپیک در آن غایب است، سهمیه المپیک را به چنگ بیاورد. اما این بازی برای روسیه چه بسا بیش از ایران کلیدی و سرنوشتساز بود، چون روسها اگر در خانهی خود سهمیه المپیک را نمیگرفتند، باید با قهرمانی در اروپا به المپیک میرسیدند که با توجه به رقبای اروپایی هرگز برای روسیه آسان نبود. ایران نیز البته باید وقت زیادی را برای آمادگی دوباره و رقابتی سخت صرف کند و حفظ آمادگی تیم برای انتخابی المپیک در آسیا که از ۱۶ تا ۲۲ دی ماه با حضور هشت تیم برتر قاره برگزار میشود، آسان نیست. حریفانی مثل استرالیا، چین و ... منتظر ایران هستند و برای والیبال پر سر و صدای ایران نقشه کشیدهاند. اینها یعنی برای رسیدن به المپیک، راه برای هیچ تیمی گلباران نشده است.
حرفهای ایگور کولاکوویچ بعد از شکست مقابل روسیه در دیماه نباید درباره حریفانی از آسیا تکرار شود. او بعد از شکست مقابل روسیه گفته: «قبل از شروع مسابقات گفتم که تیم ما فرم خوب لیگ ملتها را ندارد و دلیل این موضوع نیز مصدومیت و بیماری برخی از بازیکنان است. تیم ما از نظر بدنی در این مسابقات آمادگی قبل را نداشت. ما تمام تلاش خود را کردیم تا در برابر روسیه آماده باشیم و تمام سعی خود را برابر روسیه انجام دادیم و با همه مشکلات، بازی نزدیکی به نمایش گذاشتیم و سعی کردیم عملکرد خوبی داشته باشیم. ما برابر روسیهای بازی کردیم که یکی از گران ترین و موفق ترین تیم های دنیا است و امروز نیز هواداران خود را در ورزشگاه میدید. بازی کردن در این فضا بسیار سخت بود اما ما تلاش خود را کردیم. روسیه از ما بهتر بود و برنده شد».
در ایران همه چیز برای تمرکز تیم ایران مهیا نیست و تیم ملی والیبال تا دی ماه شاید جدلهای رسانهای با اثرگذاری منفی را پیش رو داشته باشد. گزارشگران و کارشناسان تلویزیونی در لیگ ملتها و بازیهای اخیر همیشه منتقد ایگور کولاکوویچ و تیمش بودهاند، گاه با طعنههای تند در جریان مسابقات که چندان در ورزش مرسوم نیست و جو را برای تیم سنگین میکند. والیبال ایران با کولاکوویچ دورانی را پشت سر میگذارد که شاید تغییر نسل یکی از ملزوماتش باشد و گریزی از آن ندارد. در چنین دورههایی صبر و نقد توام لازم است و البته دست کشیدن از متلکگویی و تخریب به جای انتقاد. نکته جالب این است که واکنش تماشاگران والیبال در شبکههای اجتماعی همراهی با تیم است و رسانه فراگیری مثل تلویزیون نتوانسته با تحمیل نگاه ناامیدکننده به سرمربی و تیم، دوستداران والیبال را از تیمشان دور یا بدبین کند. بدیهی است که همه این حرفها به مفهوم رضایت از عملکرد تیم ملی والیبال نیست و کاش مسیر رسیدن به المپیک دور نمیشد. اما واقعبینانه نیست اگر شکست نزدیک در مقابل روسیه در خاک روسیه را برای والیبال ایران به فاجعه شبیه بدانیم. شکست تیم ایران مقابل روسیه شاید پاسخی به توقعات ساختگی در والیبال ایران باشد.
ورزش همیشه جریانی مداوم و حکایتی تمام نشدنی دارد. مثل همین شکست اخیر والیبال ایران به رغم تلخیاش دوستداران والیبال در ایران را هنوز برای رسیدن به المپیک از مسیری دیگر امیدوار نگه داشته، امیدی که در زوایای دیگری از زندگی همیشه نصیب همه نمیشود.